ว่าด้วยเรื่องผ้า Pashmina (2)

ครั้งก่อนได้พูดคร่าวๆเกี่ยวกับผ้าพัชมีนาในฐานะของที่ระลึกยอดฮิตจากประเทศแถบเทือกเขาหิมาลัย ตอนนี้จะเล่าถึงประวัติความเป็นมาของผ้าชื่อดังชนิดนี้ ซึ่งมีเรื่องราวน่าสนใจเช่นกัน

    พัชมีนาถูกนำมาใช้ครั้งแรกในอินเดียจากขนแพะซึ่งมีชื่อว่า "พัชม์" (Pashm) แพะภูเขาสายพันธ์พิเศษที่มีชีวิตอยู่บนเขาสูงอย่างเช่นเทือกเขาหิมาลัยในเนปาล ปากีสถาน และทางตอนเหนือของอินเดีย ผ้าคลุมไหล่พัชมีนาเกิดจากการนำเส้นขนมาปั่นเป็นด้าย ทอและปักด้วยมือในเนปาลและแคชเมียร์ จึงอาจรู้จักในอีกชื่อหนึ่งว่าเส้นใยแคชเมียร์

  ผ้าคลุมไหล่ขนสัตว์ที่ทำในแคชเมียร์ถูกกล่าวถึงในบันทึกภาษาอัฟกันระหว่างศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสตกาลจนถึงศตวรรษที่ 11แต่ผู้ก่อตั้งอุตสาหกรรมผ้าขนสัตว์แคชเมียร์อย่างจริงจังขึ้นครั้งแรกเป็นผู้ปกครองแคชเมียร์ในศตวรรษที่ 15 Zayn-ul-Abidin  ผู้ริเริ่มนำวิธีการทอผ้าจากเอเชียกลางมาใช้ ผ้าคลุมไหล่Cashmere ถูกผลิตขึ้นในเนปาลและแคชเมียร์มานับพันปี คุณสมบัติของพัชมีน่าคือแม้ว่าจะเป็นผ้าบางๆที่มีน้ำหนักเบา แต่สามารถให้ความอบอุ่นได้ดีแม้ในอุณหภูมิเลขตัวเดียวและให้ความรู้สึกอ่อนนุ่ม แต่ก็สามารถนำมาใช้ห่มเย็นสบายในฤดูร้อนเช่นกัน

พัชมีนาจากแคชเมียร์ทอจากขนแพะ100% Pashmina เนื้อผ้าละเอียดบางเบา ปัจจุบันมีการย้อมเป็นสีต่างๆและปักลวดลายด้วยมือโดยใช้ด้ายเส้นเดียว

 ความแตกต่างของเส้นใยพัชมีนาและแคชเมียร์คือขนาดของเส้นใย พัชมีนาจะมีความละเอียดและบางกว่าเส้นใยแคชเมียร์จึงเหมาะสำหรับนำมาทำสิ่งทอที่มีน้ำหนักเบาเช่นผ้าพันคอเนื้อละเอียด แต่ในปัจจุบันคำว่าPASHMINA ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลาย ทั้งกับผ้าพันคอที่ทำมาจากเส้นใยธรรมชาติและสังเคราะห์ทำให้เกิดความสับสนอย่างมากในท้องตลาด    บางคนเชื่อว่าพัชมีนาที่ดีที่สุดต้องมาจากเนปาล ด้วยว่าแพะภูเขาถูกเลี้ยงและพัฒนาสายพันธุ์มานานนับศตวรรษ การใช้ชีวิตบนความสูงของเทือกเขาหิมาลัยที่ยากลำบากและหนาวจัด ทำให้ขนของแพะที่นี่มีความพิเศษคือสามารถรักษาความอบอุ่นและมีน้ำหนักเบา ซึ่งเส้นใยอาจจะมีความหยาบและอุ่นกว่าเล็กน้อยเมื่อเทียบกับเส้นใยจากแคชเมียร์ซึ่งเป็นภูมิภาคที่มีระดับความสูงน้อยกว่า พัชมีนาจากเนปาลเรียกว่าChangra Pashmina แต่ความจริงแล้วพัชมีนาจากลาดัคห์หรือ Ladakhi pashmina ก็คล้ายกับของเนปาลเพราะถูกผลิตในขึ้นในภูมิประเทศที่ระดับความสูงใกล้เคียงกันบนพื้นที่ชายแดนระหว่างจีนและอินเดีย ที่ซึ่งมีอากาศหนาวจัดและเหมาะสมอย่างมากในการเลี้ยงแพะภูเขาที่จะนำขนมาทำเส้นใยพัชมีนา

พัชมีนาจากเนปาล อันนี้เป็นแบบทอผสม Cotton เนื้อผ้าจะหนากว่าแบบ 100% Pashmina ทำให้สามารถปักลายหนาๆได้ โดยราคาของผ้าก็จะขึ้นอยู่กับส่วนผสมของWool ในเนื้อผ้าและความละเอียดของลวดลาย	พัชมีนาจากเนปาล นำมาประยุกต์เป็นเสื้อ สวยและอุ่นสบาย

   เพื่อความอยู่รอดในสภาพแวดล้อมแช่แข็งที่ระดับความสูง 14,000 ฟุต มันจะผลิตขนอ่อนอันน่าทึ่ง ซึ่งมีความละเอียดกว่าเส้นผมของมนุษย์ถึง 6 เท่า มีเส้นผ่านศูนย์กลางเพียง 14-19 ไมครอน ดังนั้นจึงไม่สามารถนำมาปั่นด้วยเครื่องจักร ขนสัตว์ที่ถูกถักทอด้วยมือกลายมาเป็นผลิตภัณฑ์cashmere ชนิดต่างๆ รวมทั้งผ้าคลุมไหล่, ผ้าพันคอ,ผ้าห่ม, ผ้าคลุม ฯลฯ เพื่อส่งออกไปขายทั่วโลก

  คำว่าPashmina มาจากภาษาเปอร์เชีย "pashm" หมายถึงขนสัตว์  โดยชาวอิหร่านที่เดินทางมายังแคชเมียร์ผ่านเส้นทางDrass Ladakh พัชมีนาจากแคชเมียร์ มีชื่อเสียงมานานหลายศตวรรษเนื่องจากคุณภาพและผลิตภัณฑ์เช่น Pashminaสีพื้น และ ผ้าพัชมีนาปักลวดลาย

พัชมีนาแบ่งเป็น 3 ชนิด คือ….

1) ชาห์ปาชิม (Shahpashim)

ผ้าคลุมไหล่ชนิดนี้ ได้รับฉายาว่า King of Pashmina ทอจากขนแพะภูเขาที่เลี้ยงในที่ราบ พัชมีนาชนิดที่มีคุณภาพสุดยอด เด่นที่ความอ่อนนุ่ม บางเบาความนิ่มของเนื้อผ้า ยืดหยุ่นให้ตัวได้ ขยำอย่างไร ไม่มีรอยยับ ผ้านุ่ม..และ เบา ให้ความอบอุ่นได้เป็นอย่างดีแม้ในอุณหภูมิเลขตัวเดียว และเย็นสบายแม้อากาศร้อนอบอ้าว จึงเป็นความมหัศจรรย์และเป็นเสน่ห์ที่ชวนให้หลงไหลเป็นอย่างยิ่ง นอกจากนี้ยังมีการปักลวดลายตามขอบด้วยลวดลายอันวิจิตร มีให้เลือกตามฐานะ
พัชมีนา มีราคาเริ่มต้นที่ US$ 700

2) คานิ ชอว์ล (Kani Shawl)

เป็นผ้าทอมือ ชนิด..สอดสีลวดลายทั้งผืน ใช้กี่ทอเหมือนการทอผ้า แต่จะใช้กรอด้ายสีทำจากไม้เล็กๆ แทนเข็มในการทอลาย  ความละเอียดของลวดลาย ซึ่งเกิดจาก การมัดด้ายสีต่างเฉด โดยนายช่างจะร่างแบบด้วยลงกระดาษกราฟเพื่อใช้กำหนดสี แล้วถอดลายขึ้นเป็นรหัสสีเขียนลงในแถบกระดาษที่เรียกว่าทาลิม (talim) รหัสสีที่ว่านี้เป็นสัญลักษณ์เฉพาะที่รู้กันในหมู่ช่างทอที่จะบอกถึงเฉดสี สีเขียว สีชมพู  สีเหลืองพัชมีนา..ที่ทอลายสอดสี ด้วยเทคนิคคานิ ใช้เวลาในการทอแต่ละผืนประมาณ 1ปี ถึง 1ปีครึ่ง มีราคาเริ่มต้น US$ 5,000 ขึ้นไป

3) ชาตูช (Shatoosh)

พัชมีนา ชนิดนี้ใช้ในราชสำนักของจีนและอินเดียได้ชื่อว่าเป็นราชินีแห่งอาภรณ์ Queen of Pashmina ที่มีคุณภาพสุดยอด อ่อนนุ่ม บางเบา ได้มีการยอมรับว่าเป็นผ้าที่ได้มาจากเส้นใยมหัศจรรย์ (Wonder Yarn) ที่มีเสน่ห์ที่ชวนให้หลงไหลเป็นอย่างยิ่ง แต่เป็นที่น่าเสียใจและเสียดาย เพราะเนื้อผ้าชนิดนี้หาไม่ได้ ไม่มีจำหน่ายแล้ว เพราะการได้มาของชาตูชต้องแลกด้วยชีวิตและการสูญพันธุ์ของกวาง ชีรู (Chiru) ลักษณะคล้ายกับกวางAntelope เป็นเส้นใยจากขนกวางหิมะ..ซึ่งเหลือน้อยมากแล้ว ปัจจุบันอาจจะพบได้บ้างในที่ราบสูงChang Tang และเทือกเขาสูงธิเบตในประเทศจีนและอินเดีย

 เจ้ากวางชีรู

ปัจจุบันองค์กรพิทักษ์สัตว์ นานาชาติทั่วโลกประท้วงและระงับมิให้มีการซื้อขาย นำเข้า ในทุกประเทศภายใต้อนุสัญญาไปเรียบร้อยแล้ว
พัชมีนา เนื้อผ้า ชาตุช ยังมีการลักลอบซื้อขายกันในตลาดมืดแคชเมียร์ ในราคา US$ 5,000-17,000